FB

Kamień graniczny usytuowany jest u podnóża grupy skał o nazwie Kazalnica. Skały swoją nazwę otrzymały od potajemnych spotkań ewangelików, które miały tam miejsce w XVII i XVIII wieku. Znajdują się one pomiędzy miejscowościami Wojcieszyce a Rybnicą, w powiecie jeleniogórskim. Kamień graniczny wykonano z nieregularnego bloku granitowego. Na jego górnej, płaskiej, powierzchni znajduje się ryt krzyża równoramiennego. Na powierzchni bocznej, pionowej, wyryto na znacznej głębokości litery FP. Jest to kolejny z kamieni granicznych z takimi inskrypcjami odnaleziony w tym regionie. Kamień z literami FP został wcześniej odnaleziony w Kopańcu, przy niebieskim szlaku turystycznym prowadzącym ze Świeradowa Zdroju do Piechowic. Kolejny znajdował się przy tym samym szlaku na Babiej Przełęczy, dzisiaj niestety zaginiony. Również taki kamień odnaleziono w pobliżu stacji turystycznej Orle, tuż przy czesko-polskiej granicy. Kamienie znajdują się na znacznym obszarze, a odległości między nimi wynoszą wiele kilometrów. Sądząc po sposobie wykonania, znaki graniczne mogły powstawać w różnym czasie i mogły być wykonane przez różnych autorów. Pozostaje zagadką kto, kiedy i w jakim celu umieścił te kamienie w terenie, jak również, co oznaczają litery FP. Pojawiają się różne hipotezy dotyczące znaczenia tych liter. Pierwsza z nich mówi, iż oznaczają one obszar dawnego leśnictwa z Piechowic, „Forstwirtschaft Petersdorf”. Biorąc pod uwagę obszar ich występowania wydaje się to mało prawdopodobne. Litery na kamieniu znajdujące się w pobliżu Orla zinterpretowano jako inicjały działającego w hucie szkła „Carlsthal” szklarza Franza Pohla. Można się również spotkać, w przypadku kamienia spod Kazalnicy z hipotezą mówiącą o tym, że litery oznaczają tak zwany „kamień parafialny”, gdyż przy innej skale, Komorzyca, w pobliżu Rybnicy, która również była miejscem spotkań ewangelików odkryto podobno w 1865 roku tablicę z napisem: „ Pfarrstein Hierhielten die Buschprediger evangelischen Gottesdienst 1655-1741. – Tutaj były odprawiane leśne nabożeństwa ewangelickie w latach 1655-1741.” Wszystkie te interpretacje wydają się nietrafne. Kamienie graniczne z różnymi literami, najczęściej dwoma, można spotkać zarówno na terenie całego Śląska, jak i całego kraju. Zdarzają się również z literami FP, tak jak na granicy  Księstwa Pszczyńskiego „Fürstenthum Pless”. Ale ta analogia jest bez związku z kamieniem spod Kazalnicy. W chwili obecnej wydaje się, że te skromne pomniki dawnego prawa pozostaną na razie nieme. A jest ich niestety coraz mniej, gdyż stają się łupem różnego rodzaju „kolekcjonerów”.

Nadesłał: Leszek Różański