FB

W dniu 20 czerwca 2015 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Kąckiej przeprowadzono prace zabezpieczające przy dwóch kamiennych krzyżach: w Kątach Wrocławskich (przy drodze do Kilianowa) oraz w Nowej Wsi Kąckiej. Ze strony Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa akcję koordynowali Honorata Rutka i Robert Heś. Po wcześniejszych konsultacjach z członkami SOiBZP dotyczących sposobu zabezpieczenia i wyeksponowania obu obiektów uczestnicy prac zebrali się w Kątach Wrocławskich, skąd udali na się na ul. ks. Jerzego Popiełuszki prowadzącą w stronę Kilianowa, gdzie znajduje się pierwszy z kamiennych krzyży. Do początku lat 80. XX w. pełnił funkcję mostku nad przydrożnym rowem, a w 1981 r. został podniesiony i ustawiony w pozycji pionowej. Z biegiem czasu przechylał się, co groziło jego ponownym przewróceniem lub nawet złamaniem.

W toku przeprowadzonych prac dokonano wykopu wokół krzyża osiągając jego dolną krawędź. Po dokonaniu pomiarów, obiekt podniesiono, wyprostowano i zabezpieczono jego dolną część kamieniami polnymi i tłuczniem, aby uniemożliwić ponowne jego przechylenie się lub przewrócenie. Po zasypaniu wykopu członkowie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Kąckiej ustawili wokół krzyża wcześniej wykonane metalowe, czworokątne ogrodzenie, które z jednej strony miało zabezpieczyć obiekt przed ewentualnym uszkodzeniem (przez auto lub traktor), z drugiej zaś wyeksponował mało widoczny do tej pory zabytek dawnego prawa.

Wymiary: wys. 195 cm, szer. trzonu w dolnej części 50 cm; do tej pory krzyż wkopany był w ziemię na ok. 80 cm, ale po przeprowadzonych pracach został on podniesiony i lepiej wyeksponowany.

Następnie uczestnicy akcji przemieścili się do Nowej Wsi Kąckiej, gdzie u zbiegu ul. Głównej i Słonecznej znajduje się drugi z kamiennych obiektów, który Stanisław Zobniów opisał ostatnio w wydawnictwie okolicznościowym SOiBZP towarzyszącym spotkaniu Stowarzyszenia w Środzie Śląskiej w dniach 30 maja – 1 czerwca 2014 r. [1. S. Zobniów, Spotkanie Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa. Środa Śląska 30-31 maja – 1 czerwca 2014 r. Trasa objazdu, Wrocław 2014, s. 8-10.]

Podobnie, jak poprzedni krzyż, również ten uległ znacznemu przechyłowi, oparł się ramieniem o grunt, co przynajmniej uniemożliwiało jego złamanie. Większym zagrożeniem było jednak usytuowanie obiektu, u zbiegu dróg, co mogło w przyszłości skutkować uszkodzeniem przez przejeżdżające lub manewrujące w tym miejscu pojazdy rolnicze.

Krzyż został wykopany i podniesiony na łopacie spychacza. Po dokonaniu pomiarów, umocniono kamieniami i tłuczniem dno wykopu i z powrotem go w nim umieszczono. Dzięki temu zabiegowi udało się nieco wydobyć trzon krzyża z gruntu, przez co stał się lepiej widoczny. Po zasypaniu wykopu również też obiekt został zabezpieczony metalowym, czworokątny ogrodzeniem. Wymiary całego krzyża: wys. 102 cm, szer. ramion 83 cm, szer. trzonu w dolnej części 32 cm, grubość 28 cm.

Nadesłał: Robert Heś