FB

Stara Spiska Wieś (słow. Spišská Stará Ves, niem. Altendorf, węg. Szepesófalu) leży w okresie Kežmarok w kraju prešovským na Spiszu, tuż przy granicy z Polską. Miejscowość istniała prawdopodobnie już na przełomie XII i XIII w. W czasie najazdu tatarskiego została doszczętnie zniszczona. Od 1337 r. do XIX w. wchodziła w skład dominium czerwono-klasztorskiego. W 1385 r. w miejscowości doszło do pierwszego spotkania Władysława Jagiełły, Witolda oraz Zygmunta Luksemburskiego. W 1399 r. Stara Spiska Wieś otrzymała prawa miejskie. W 1474 r. Maciej Korwin i Kazimierz IV Jagiellończyk popisali tu pokój po wojnie o tron węgierski. Do XIX w. dominującą nacją w okolicy byli Polacy. W 1878 r. miejscowość zniszczył pożar[1. Informacje te zaczerpnąłem ze strony: http://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Wie%C5%9B_Spiska (dostęp z 20.02.2012 r.).].

Na uwagę zasługuje kościół pw. Wniebowzięcia Marii Panny, gotycki z pierwszej połowy XIV w., jednonawowy, przebudowany w stylu barokowym w 1772 r. W prezbiterium posiada gotyckie sklepienie krzyżowe, w ołtarzach bocznych gotyckie obrazy, większość wyposażenia wnętrza jest barokowa[2. Informacje o historii kościoła pochodzą ze strony: http://z-ne.pl/s,doc,22658,1,1332,spiska_stara_wies.html (dostęp z 20.02.2012 r.).]. Przy bocznym wejściu do kościoła znajdują się relikty dwóch kamiennych maszkaronów, które wraz z przytwierdzonymi do nich dawniej metalowymi kunami na łańcuchach służyły z powodzeniem miejscowej jurysdykcji kościelnej.

Na pozostałości tych obiektów zwrócił uwagę znany badacz europejskich pręgierzy Richard Horna w publikacji dotyczącej pręgierzy na Słowacji. Nieco więcej miejsca omawianym zabytkom poświęcił tenże autor dopiero w kolejnej monografii, gdzie opisał m.in. pręgierze w Czechach, na Słowacji, w Austrii i na Węgrzech. Znalazł się tam zapis, że: „we Spiskiej Starej Wsi były po obu stronach wejścia do kościoła dwie pręgierzowe obręcze [kuny], po których zostały jedynie fragmenty”. Zamieścił również rekonstrukcję jednej z nich.

Maszkarony zostały umieszczone na wysokości około metra (lewy 98 cm, prawy 90 cm) nad ziemią i wystają około 1 cm poza lico muru. Pierwszy z nich (lewy) ma 35 cm średnicy i zachowany fragment trzpienia, do którego przymocowany był łańcuch z kuną. Drugi (prawy) jest niewiele większy – jego średnica wynosi 37 cm. Zachował się otwór o głębokości 4 cm i rozmiarach 3×3 cm, zapewne w nim także w przeszłości tkwił metalowy trzpień.