Na terenie Bytomia-Łagiewnik znajduje się jeden z nielicznych górnośląskich krzyży kamiennych, zapewne znany wszystkim zainteresowanym tematyką. Od roku 1975 figuruje w rejestrze zabytków. Umiejscowiony jest przy ul. Cyryla i Metodego, pomiędzy domami nr 51 i 62. Sam krzyż osadzony jest na murowanym postumencie, na którym od roku 1997 widnieje tablica z (delikatnie mówiąc) dyskusyjnym napisem: “Kamienny krzyż pokutny z wczesnego średniowiecza, znak wiary pokoleń, w tradycji ludu pamiątka apostołów Słowian Cyryla i Metodego”.
Prawdopodobnie w nocy 14/15.07.2011 doszło do próby zniszczenia krzyża, o fakcie tym poinformowała Urząd Miejski jedna z mieszkanek Bytomia. Dnia 18.07.2011 użytkownikom portalu Facebook o dewastacji krzyża dał znać sam prezydent Bytomia Piotr Koj, napisał on: “Kolejny akt barbarzyństwa. Jego ofiarą padł jeden z najstarszych zabytków Bytomia, krzyż pokutny w Łagiewnikach”. Informacja spotkała się z bardzo szerokim oddźwiękiem. Już tego samego dnia artykuł zamieścił portal InSilesia.pl. Następnie w prasie lokalnej pojawiła się informacja o zniszczeniu krzyża (link 1 i link 2)
Artykuł pt. “Wandale zniszczyli bytomski krzyż pokutny z czasów średniowiecza” ilustrowany był czterema zdjęciami dokumentującymi oblanie krzyża i marmurowej tablicy żółtą farbą. Zdjęcia te były szeroko rozpowszechniane w Internecie, jako źródło zdjęć podawano UM Bytom. Artykuły o zdarzeniu można było przeczytać na onet.pl. (“Zniszczono średniowieczny krzyż pokutny”), wiadomości24.pl (“Zniszczono zabytkowy krzyż w bytomskich Łagiewnikach”), a pod podobnymi tytułami informacja pojawiła się na dziesiątkach witryn. Na stronie Komendy Miejskiej Policji w Bytomiu pojawiła się informacja “Poszukiwani sprawcy zniszczenia krzyża”, świadków zdarzenia proszono o kontakt z funkcjonariuszami Wydziału Kryminalnego KMP w Bytomiu i podano numery telefonów. Jednocześnie poinformowano, że za pomoc w ujęciu sprawców prezydent miasta wyznaczył nagrodę. Na temat krzyża wypowiedział się również dr Jacek Pierzak, archeolog z biura Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, podkreślał on, że napis odwołuje się do tradycji ludu miejscowego i nie może być dowodem na pobyt Cyryla i Metodego na tych ziemiach, ale krzyż stanowi cenny zabytek z późnego średniowiecza. Podkreślono, że sprawca zniszczenia krzyża musi się liczyć z poważnymi konsekwencjami i karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Podjęto udaną próbę przywrócenia krzyża do stanu przed aktem wandalizmu, udało się oczyścić powierzchnię krzyża jak i cokołu bez wyraźnych uszczerbków, krzyż pozostaje na swojej dotychczasowej lokalizacji i niewątpliwie większa liczba mieszkańców Bytomia i okolic ma teraz świadomość istnienia tego zabytku. Sprawców wandalizmu dotychczas nie ustalono.
W załączeniu zdjęcia własne krzyża sprzed próby zniszczenia (23.06.2011), zdjęcia wykonane bezpośrednio po oblaniu farbą (wykonane pomiędzy 14 a 18.07.2011, dostępne w Internecie, jako źródło podano Urząd Miejski w Bytomiu) oraz zdjęcia własne wykonane po oczyszczeniu krzyża (10.09.2011).
Nadesłał: Tomasz Marusa